Μαζική αντίδραση των γραφιστών στον Καναδά ενάντια σε φοιτητικό διαγωνισμό της κυβέρνησης για τα 150 χρόνια του Καναδά.

Ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι στο αυτοβιογραφικό του έργο “Μια Εξομολόγηση”, με την δύναμη του κριτικού ρεαλισμού που τον διακρίνει αναφέρει χαρακτηριστικά ότι “Το λάθος δεν παύει να είναι λάθος, επειδή η πλειοψηφία μετέχει σε αυτό”. Και πως θα μπορούσε άραγε να χαρακτηριστεί διαφορετικά η απόφαση της Καναδικής Κυβέρνησης να προκηρύξει ανοικτό φοιτητικό διαγωνισμό σχεδιασμού λογοτύπου για να γιορτάσει τα 150 χρόνια κρατικής της υπόστασης. Γιατί μπορεί ανάλογα παραδείγματα να έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο διεθνώς αλλά και στην Κύπρο αλλά θα όφειλαν οι εκάστοτε κρατικοί αξιωματούχοι αν όχι να γνωρίζουν τον Τολστόι και το έργο του, ψιλά γράμματα θα πει κάποιος, τουλάχιστον να μπορούν να διακρίνουν την διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο σωστό και το λάθος.

Η ιστορία έγινε γνωστή και διαδόθηκε κυρίως διαμέσου των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης και αφορά στην αντίδραση της Ένωσης Καναδών Σχεδιαστών που εν ολίγης ζητά από την Καναδική κυβέρνηση να ακυρώσει τον εν λόγω διαγωνισμό. Στο κείμενο που προσυπογράφουν πάνω από 4000 επαγγελματίες του χώρου της οπτικής επικοινωνίας η οργάνωση των Καναδών σχεδιαστών αναφέρει χαρακτηριστικά ότι σε αυτού του τύπου τους διαγωνισμούς καλούνται να λάβουν μέρος άτομα που ως επί το πλείστον ασχολούνται περιστασιακά ως γραφίστες. Είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι οι επαγγελματίες του κλάδου απολαμβάνουν το να συμμετέχουν σε αυτά τα είδη των διαγωνισμών. Για έναν σχεδιαστή που λαμβάνει στα σοβαρά την δουλειά του δεν αντιπροσωπεύουν τίποτε άλλο παρά “αγγελίες” για εργασία χωρίς αμοιβή. Στην πραγματικότητα μέσω της διαδικασίας αυτής μεγάλο πλήθος σχεδιαστών καλούνται να ξοδεύψουν αμέτρητες ώρες εργασίας για την παραγωγή ιδεών και την εκπόνηση σχεδίων που δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ, αλλά ούτε και θα πληρωθούν. Οι διαγωνισμοί μεταφέρουν στο κοινό την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι γραφίστες θα πρέπει πρόθυμα να παρέχουν την πνευματική τους εργασία και τα σχέδια τους, όποτε αυτό τους ζητηθεί, χωρίς να έχουν έστω την προσδοκία κάποιας πληρωμής.

Στη φωτογραφία: Adrian Jean - Ο πρόεδρος της Ένωσης Γραφιστών του Καναδά

Όπως πολύ γλαφυρά και με έντονη δόση χιούμορ αναφέρεται στη ανακοίνωση, το ισοδύναμο ενός τέτοιου διαγωνισμού θα ήταν ο πελάτης ενός εστιατορίου να ζητούσε να του παρασκευάσουν 5 γεύματα και να πληρώσει μόνο για το ένα που τελικά θα του άρεσε. Τελικά όλοι οι μετέχοντες σε μία τέτοια διαδικασία βγαίνουν χαμένοι κυρίως λόγο έλλειψης επαρκούς παραγωγικής και σωστής επικοινωνίας. Με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα δεν θα έχει την απαιτούμενη από τον πελάτη ποιότητα και όλοι οι εμπλεκόμενοι πολύ απλά θα χάσουν το χρόνο τους. Το αξιοσημείωτο στην όλη υπόθεση είναι ότι ακόμα και ο νικητής του διαγωνισμού είναι αμφίβολο αν καταφέρνει να κερδίσει κάτι από αυτή. Τις περισσότερες φορές δεν λαμβάνει την ενδεδειγμένη αποζημίωση ή έστω προβολή για την εργασία του ενώ συχνά χάνει και την κυριότητα των πνευματικών του δικαιωμάτων επί του έργου που έχει παράγει. Συχνά αυτοί οι δήθεν διαγωνισμοί δημιουργικότητας προωθούνται ως ευκαιρίες για να εμπλέξουν θετικά τους φοιτητές – σπουδαστές και κατ επέκταση το κοινό, αλλά η ουσία είναι ότι απλά χρησιμοποιούνται για την εξασφάλιση φθηνών λύσεων που τελικά καταλήγουν να είναι αμφιβόλου ποιότητας, αισθητικής και επικοινωνιακής δύναμης.

Δυστυχώς αυτή η πρακτική, εκ μέρους κυρίως κρατικών φορέων, έχει βρει το δρόμο της και μέχρι το νησί μας. Τα παραδείγματα πολλά και τα αποτελέσματα, τι άλλο; ... πενιχρά. Η απλή λογική έχει αρχίσει να προβάλλεται ως αιρετική και η κοινή γνώμη αδυνατεί να διακρίνει πόσο επιζήμια μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα για την εγχώρια επιχειρηματικότητα και οικονομία του τόπου. Το design αποτελεί την σύγχρονη έκφραση της βαριάς πολιτιστικής μας κληρονομιάς στον τομέα των τεχνών και των γραμμάτων και για το λόγο αυτό θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με την δέουσα υπευθυνότητα. Μπορεί ενάντια στο γενικότερο κλίμα απαξίωσης τέτοιου είδους θέσεις να ακούγονται αιρετικές αλλά όπως είπε και ο Γιεβγκένι Ζαμιάτιν “Οι αιρετικοί είναι το μόνο πικρό ένδικο μέσο κατά της εντροπίας της ανθρώπινης σκέψης”.

Aggeliki MK Athanasiadi | Αγγελική ΜK Αθανασιάδη

Graphic Designer | aggeliki.mk@gmail.com

"Πολίτης της Κυριακής" | "Παράθυρο" 21.12.14

#Γραφιστορίες #019