O tempora! O mores!
Πριν από δυο περίπου χιλιετίες, ο Ρωμαίος φιλόσοφος και εξέχων ρήτορας Κικέρων, θέλοντας να εκφράσει την απογοήτευσή του για τη φαυλότητα και τη διαφθορά της εποχής του, αναφωνούσε “Ω καιροί, ω ήθη”. Η φράση του αυτή έμελε να παραμείνει διαμέσου της Ιστορίας επίκαιρη διαχρονικά. Κρίνοντας πολλές φορές τη σύγχρονη οικονομική και κοινωνική επικαιρότητα εκ του αποτελέσματος, αβίαστα κάποιος θα μπορούσε να πει ότι “ενός κακού μύρια έπονται”, στην πραγματικότητα όμως το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι ένα βήμα πίσω για να μπορέσουμε να δούμε το πρόβλημα εν τη γενέσει του. Μιας οικονομικής κρίσης, πλείστες άλλες προηγούνται. Η ηθική, η πολιτιστική, η κρίση των αξιών και η έλλειψη παιδείας είναι μόνο μερικές από αυτές που κατά κανόνα οδηγούν μια κοινωνία στην οικονομική κρίση.
Στον τομέα της οπτικής επικοινωνίας γίνεται πολύ συχνά λόγος για τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας που θα πρέπει να ακολουθεί ένας σχεδιαστής. Σίγουρα το θέμα αυτό δεν μπορεί να εξαντληθεί μέσα από τη στήλη μιας εφημερίδας, όμως είναι χρήσιμο να τεθούν οι βάσεις για έναν ευρύτερο προβληματισμό. Σε γενικές γραμμές, το ηθικό και δεοντολογικό πλαίσιο καθορίζεται από την ευθύνη και τις δεσμεύσεις που θα πρέπει να λαμβάνει ένας γραφίστας απέναντι στους πελάτες του, τους συναδέλφους του, το ευρύτερο κοινό και φυσικά τον ίδιο του τον εαυτό.
Οι πελάτες, που αποτελούν τον σημαντικότερο ίσως κρίκο της αλυσίδας, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ειλικρίνεια και εμπιστευτικότητα. Ένας σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας έχει πολλές φορές το προνόμιο να μαθαίνει από πρώτο χέρι τον στρατηγικό σχεδιασμό και το επιχειρηματικό μοντέλο μιας εταιρείας ως αποτέλεσμα της μεταξύ τους συνεργασίας. Το σύνολο όλων αυτών των πληροφοριών δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο σχεδιαστής οφείλει να είναι από την αρχή ξεκάθαρος απέναντι στον πελάτη του σχετικά με τις χρεώσεις, είτε αυτές περιλαμβάνουν καθαρά το σχεδιαστικό κομμάτι είτε τις εκτυπωτικές διαδικασίες, διότι οι μακροχρόνιες και σταθερές συνεργασίες στηρίζονται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Η δουλεία ενός γραφίστα όμως έχει αντίκτυπο και στο ευρύτερο κοινό, καθότι αυτό γίνεται αποδέκτης των οπτικών ερεθισμάτων που αυτός δημιουργεί για λογαριασμό ενός πελάτη. Η δύναμη των εικόνων είναι πολύ σημαντική και θα πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση. Ο σχεδιαστής θα πρέπει να σέβεται την αξιοπρέπεια του κοινού και να αποφεύγει κάθε είδους ρατσιστικές, εθνικιστικές, σεξιστικές ή άλλου είδους αναφορές που μπορεί να θίγουν μια κοινωνική ομάδα ή μειονότητα. Θα πρέπει επίσης να χειρίζεται τις πληροφορίες και την παρουσίασή τους με τέτοιον τρόπο που να μην οδηγούν ηθελημένα στη δημιουργία ψευδών εντυπώσεων και παραπληροφόρησης. Όσο δυνατή και αν είναι η εικόνα ενός σεισμόπληκτου ηλικιωμένου από τα βάθη της Ανατολίας με λίγο ψωμί ανά χείρας δεν είναι ηθικό αλλά ούτε και νόμιμο να χρησιμοποιείται για τον επηρεασμό των ψηφοφόρων μιας άλλης χώρας αρκετά χρόνια μετά.
Μπορεί ο Jean-Paul Sartre πολύ εύστοχα να έχει πει ότι “κόλαση είναι οι άλλοι”, όμως ένας σχεδιαστής οφείλει να σέβεται μερικούς πολύ απλούς κανόνες συμπεριφοράς έναντι των συναδέλφων του. Ίσως ο χρυσός κανόνας στην περίπτωση αυτή να είναι η αντικειμενική κριτική έναντι της δουλειάς των άλλων. Ένας γραφίστας δεν μπορεί να χτίζει την εικόνα του γκρεμίζοντας την εικόνα των συναδέλφων του. Η αντικειμενικότητα είναι μια στάση που μακροπρόθεσμα εκτιμάται θετικά και από τους πελάτες, ενώ στην περίπτωση που σε κάποιο project συμμετέχουν και άλλοι συντελεστές θα πρέπει να τους αποδίδονται τα δέοντα εύσημα. Ο υγιής ανταγωνισμός σε έναν επαγγελματικό κλάδο είναι πάντα το ζητούμενο, και αυτός θα πρέπει να γίνεται στο πεδίο της ποιότητας και όχι του κόστους. Η βελτίωση της ποιότητας είναι σε βάθος χρόνου ο ασφαλέστερος δρόμος προς την επιτυχία, ενώ αντίθετα η προσπάθεια υπερκερασμού του ανταγωνισμού στο πεδίο της κοστολόγησης δημιουργεί κλίμα απαξίωσης και ευτελισμού του επαγγέλματος του σχεδιαστή οπτικής επικοινωνίας. Αυτός που σήμερα μαζί με την εκτύπωση προσφέρει δωρεάν τον σχεδιασμό, αύριο θα αναγκαστεί να δουλέψει ακόμα και κάτω του κόστους οδηγώντας σε μαρασμό την επιχείρησή του.
Τέλος, ένας γραφίστας οφείλει να σέβεται τον ίδιο του τον εαυτό καθώς και την επαγγελματική του ιδιότητα. Κάθε άνθρωπος έχει τις ηθικές του αξίες και οφείλει να χαράσσει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτές και στις απαιτήσεις της δουλειάς του. Μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον εμπορικό κόσμο και αυτόν των ηθικών αξιών και ιδεών είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση δεν περιλαμβάνετε περίοδος “εκπτώσεων”.
Graphic
Designer | aggeliki.mk@gmail.com
"Πολίτης
της Κυριακής" | "Παράθυρο" 12.07.15
#Γραφιστορίες
#041
.jpg)
Comments