Το Κυπριακό Συλλαβάριο, ένα ταξίδι πολιτισμού στο χθες και το σήμερα
“Η κατανόηση του πώς εξελίχθηκαν τα γράμματα είναι σαν να αγγίζουμε το δάχτυλο μας στον παλμό του πολιτισμού. Μας παρέχει μια πλούσια προοπτική σε σχέση με τη γραπτή επικοινωνία και την εξέλιξη της μέσα στο χρόνο και παράλληλα ένα τρόπο κατανόησης των σημερινών και σύγχρονων τρόπων επικοινωνίας.” Με τα λόγια αυτά η παγκοσμίου φήμης καλλιγράφος Georgia Angelopoulos, έθεσε το στίγμα της επίσκεψης της στην Κύπρο στο πλαίσιο της δεύτερης Συνάντησης Σχεδιαστών Οπτικής Επικοινωνίας Κύπρου, Graphic Stories Cyprus 2016, και σε σχέση με το προγραμματισμένο εργαστήριο καλλιγραφίας, τον προσεχή Φεβρουάριο, με θέμα: ΚΑΤΙ ΠΑΛΙΟ, ΚΑΤΙ ΝΕΟ: Επανεξετάζοντας το Αρχαίο Κυπριακό Συλλαβάριο.
Το Κυπριακό συλλαβάριο είναι μια συλλαβική γραφή που χρησιμοποιήθηκε στην Εποχή του Σιδήρου στην Κύπρο, από περίπου τον 11ο έως τον 4ο αιώνα π.Χ., οπότε και αντικαταστάθηκε από το Ελληνικό αλφάβητο. Ο κατά βάση υπεύθυνος για την αλλαγή αυτή ήταν ο βασιλιάς Ευαγόρας της Σαλαμίνας. Σύμφωνα με το πανηγυρικό του Ισοκράτη, ο Ευαγόρας ήταν ένα πρότυπο ηγεμόνα, του οποίου στόχος ήταν να προωθήσει την ευημερία του κράτους και των υπηκόων του μέσω της καλλιέργειας του Ελληνικού πολιτισμού. Κατά την περίοδο της βασιλείας του πολλοί άνθρωποι μετανάστευσαν από την Ελλάδα προς την Κύπρο ενώ παράλληλα ο Ευαγόρας έκοψε χρυσά νομίσματα και αντικατέστησε το Περσικό νομισματικό σύστημα, φέρνοντας ταυτόχρονα το Ελληνικό αλφάβητο, προς αντικατάσταση του Κυπριακού συλλαβάριου. Σημαντική μπορεί να θεωρηθεί και η συνεισφορά του Μέγα Αλέξανδρου μέσω της πρόθεσης του για εξελληνισμό της Κυπριακής γραφής.
Το Κυπριακό συλλαβάριο είναι μια συλλαβική γραφή που χρησιμοποιήθηκε στην Εποχή του Σιδήρου στην Κύπρο, από περίπου τον 11ο έως τον 4ο αιώνα π.Χ., οπότε και αντικαταστάθηκε από το Ελληνικό αλφάβητο. Ο κατά βάση υπεύθυνος για την αλλαγή αυτή ήταν ο βασιλιάς Ευαγόρας της Σαλαμίνας. Σύμφωνα με το πανηγυρικό του Ισοκράτη, ο Ευαγόρας ήταν ένα πρότυπο ηγεμόνα, του οποίου στόχος ήταν να προωθήσει την ευημερία του κράτους και των υπηκόων του μέσω της καλλιέργειας του Ελληνικού πολιτισμού. Κατά την περίοδο της βασιλείας του πολλοί άνθρωποι μετανάστευσαν από την Ελλάδα προς την Κύπρο ενώ παράλληλα ο Ευαγόρας έκοψε χρυσά νομίσματα και αντικατέστησε το Περσικό νομισματικό σύστημα, φέρνοντας ταυτόχρονα το Ελληνικό αλφάβητο, προς αντικατάσταση του Κυπριακού συλλαβάριου. Σημαντική μπορεί να θεωρηθεί και η συνεισφορά του Μέγα Αλέξανδρου μέσω της πρόθεσης του για εξελληνισμό της Κυπριακής γραφής.
Το Κυπριακό συλλαβάριο κατάγεται από το Κυπρο-Μινωικό συλλαβάριο, που είναι μια αποκρυπτογραφημένη συλλαβική γραφή που χρησιμοποιήθηκε στο νησί της μας κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού από περίπου το 1550 μέχρι το 1050 π.Χ., το οποίο με τη σειρά του έχει αρκετά κοινά στοιχεία με τη Γραμμική Α. Η πιο προφανής αλλαγή βέβαια σε σχέση με την Γραμμική Α είναι η εξαφάνιση των ιδεογραμμάτων, που ήταν συχνές και αποτελούσαν σημαντικό μέρος της γραφής αυτής. Οι πρώτες επιγραφές που βρέθηκαν με το Κυπριακό συλλαβάριο ήταν χαραγμένες σε πήλινες πινακίδες. Παράλληλα με την εξέλιξη των σφηνοειδών γραφών, τα πρωταρχικά σφηνοειδή σημάδια σύντομα μετατράπηκαν σε απλά μοτίβα γραμμών. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες ενδείξεις Σημιτικών επιδράσεων που μπορεί να οφείλονται στις πολιτιστικές ανταλλαγές μέσω του εμπορίου.
Η δομή του Κυπριακού συλλαβάριου είναι παρόμοια με εκείνη της Γραμμικής Β. Αυτό οφείλεται στην κοινή τους προέλευση και την υποκείμενη γλώσσα, αν και με διαφορετικές διαλέκτους, με την Κυπριακή εκδοχή να περιέχει 56 σύμβολα. Κάθε σύμβολο γενικά σημαίνει μια διαφορετική συλλαβή στον προφορικό λόγο και ως αποτέλεσμα έχει χαρακτηριστεί ως ένα συλλαβικό σύστημα γραφής. Η κύρια διαφορά μεταξύ των δύο δεν έγκειται στη δομή, αλλά στη χρήση των συμβόλων.
Επειδή κάθε σύμβολο αντιπροσωπεύει μια ανοικτή συλλαβή και όχι μία κλειστή, το κυπριακό συλλαβάριο χαρακτηρίζεται ως ένα «ανοικτό» συλλαβάριο. Τα περισσότερα κείμενα που χρησιμοποιούν το Κυπριακό συλλαβάριο είναι γραμμένα στην Αρκαδο-Κυπριακή διάλεκτο της Ελληνικής γλώσσας, παρ'ολα αυτά κάποιες δίγλωσσες Ελληνικές και Αρκαδο-Κυπριακές επιγραφές έχουν βρεθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Αμαθούντας.
Επειδή κάθε σύμβολο αντιπροσωπεύει μια ανοικτή συλλαβή και όχι μία κλειστή, το κυπριακό συλλαβάριο χαρακτηρίζεται ως ένα «ανοικτό» συλλαβάριο. Τα περισσότερα κείμενα που χρησιμοποιούν το Κυπριακό συλλαβάριο είναι γραμμένα στην Αρκαδο-Κυπριακή διάλεκτο της Ελληνικής γλώσσας, παρ'ολα αυτά κάποιες δίγλωσσες Ελληνικές και Αρκαδο-Κυπριακές επιγραφές έχουν βρεθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Αμαθούντας.
Graphic
Designer | aggeliki.mk@gmail.com
"Πολίτης
της Κυριακής" | "Παράθυρο" 13.12.15
#Γραφιστορίες
#056
Comments