Συνέντευξη | Μιχάλης Αντωνόπουλος
Ο Μιχάλης Αντωνόπουλος, στο Graphic Stories Cyprus | Λευκωσία 10 Μαρτίου 2017 |
Από τον έντυπο περιοδικό τύπο, ως εκδότης του περιοδικού «Γραφίστας & Web Design», ενός από τα σημαντικότερα Ελληνόγλωσσα του είδους, και τη δημιουργία του πρώτου διαδικτυακού forum για σχεδιαστές οπτικής επικοινωνίας σε Ελλάδα και Κύπρο, αφορμή μεταξύ άλλων και για την προσωπική μας γνωριμία, στο σήμερα. Κοιτάζοντας πίσω, πόσο σημαντική θεωρείς τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης εγχώριας, με την ευρύτερη έννοια, γραφιστικής κοινότητας;
Το 1999 παραιτήθηκα από τα Τεχνικά περιοδικά του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη (RAM, ROM, HiTECH, National Geographic, ΒΗΜΑ Τεχνολογία) για να υλοποιήσω μια ιδέα που είχα από το 1996: να εκδόσω ένα περιοδικό για γραφίστες. Όταν ήμουν στα φιλμ του πρώτου μου τεύχους, εκδόθηκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού +Design από τον Δημήτρη Φακίνο και το πρώτο τεύχος του Computer Arts (δικαιοπαροχή) από τον Κώστα Καββαθά! Εμείς -η πρώην γυναίκα μου κι εγώ- με ένα τετράγωνο, ασπρόμαυρο περιοδικό 48 σελίδων απέναντι στους προαναφερόμενους. Πάθαμε τότε ένα σοκ, αλλά η ιστορία μας δικαίωσε, με το παραπάνω κιόλας. Αναφέρω αυτά τα γεγονότα ώστε να στηρίξω αυτή τη σκέψη μου: δεν άνοιξα κάποιον δρόμο, ήταν το πλήρωμα του χρόνου, το ήθελε η αγορά -και μπορούσε να το στηρίξει- ένα τέτοιο περιοδικό. Αφουγκραστήκαμε αυτή την ανάγκη -όχι μόνο εμείς προφανώς- και απλά υλοποιήσαμε την ιδέα μας. Σύντομα η ατομική επιχείρηση έγινε Ανώνυμη Εταιρία και φτάσαμε να τζιράρουμε κοντά ένα εκατομμύριο ευρώ το χρόνο (εκδόσαμε και τρία περιοδικά ακόμη). Μετά έκανα έναν… ωραιότατο συνεταιρισμό, πουλώντας το 35% των μετοχών της ΑΕ, όπου ήρθε και το τέλος. Τόσες σωστές κινήσεις και μία μόνο λανθασμένη ήταν αρκετή για να γκρεμιστούν όλα. Δική μου η ευθύνη. Τώρα, όσον αφορά στο grafistas.gr που δημιουργήσαμε μαζί με τον Παναγιώτη Χατζηδάκη και τον Δημήτρη Χασαπάκη, εκεί, έγινε ένα μικρό θαύμα. Το site έφτασε σε επισκεψιμότητα τη θέση Νο68 του Τοp 100 των ελληνικών site. Αυτό ήταν που με τη δυναμική του «ξύπνησε» την τότε κρυμμένη Ένωση Γραφιστών Ελλάδας.
Κάνοντας τα πρώτα σου βήματα ως γραφίστας σε μια εποχή που το επάγγελμα διακατέχονταν από μια έντονη μυστικοπάθεια, θέλησες από την πρώτη στιγμή, μέσω του περιοδικού σου, να σπάσεις αυτό το ιδιότυπο κατεστημένο μοιράζοντας όχι μόνο τις γνώσεις και την εμπειρία σου αλλά και συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός κλήματος εξωστρέφειας που έμελλε να επηρεάσει μία ολόκληρη γενιά νέων σπουδαστών και σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας. Τελικά η γνώση είναι η δύναμη της αλλαγής, επαγγελματικής ή προσωπικής που όλοι αναζητάμε;
Πριν την έκδοση του «Γραφίστας & Web Design» πλέον του ΔΟΛ που εργαζόμουν -μεγάλο σχολείο εκεί-δίδασκα στον ΑΚΤΟ τους τριτοετείς σπουδαστές. Μετέφερα στους μαθητές όλη μου τη γνώση, ποτέ δεν σκέφτηκα «γιατί να τους δώσω τη γνώση στο πιάτο, εγώ έφαγα τα μούτρα μου για να την αποκτήσω». Αυτό ακολούθησα και με το περιοδικό. Η ιδέα ήταν ένα «περιοδικό εργαλείο». Ο Κώστας Πιπιλιός, ο Δημήτρης Βραχιολάς, ο Νίκος Τασιούλας, ο Ηλίας Σούνας, ο Γιώργος Μυρωνάκης, ο Δημήτρης Κομνηνός, ο Θοδωρής Τιμπιλής, ο Αντώνης Παπαϊωάννου, ο Μάνος Μοσχόπουλος, ο Γιώργος Κολιαβάς, ο Ηλίας Χατζούδης, όλοι κορυφαίοι του χώρου, ενστερνίστηκαν και τίμησαν το όραμά μου. Στην τεχνική ύλη του περιοδικού προσθέσαμε και χιουμοριστικές στήλες όπως οι Γραφιστορίες, το Black List και φυσικά το ιστορικό Photo Comic: με το χιούμορ θίγαμε τα κακώς κείμενα του χώρου, δημιουργώντας αναστάτωση κάποιες φορές. Όλη η ομάδα μοιράστηκε τη γνώση της με τους αναγνώστες του περιοδικού. Να πω επίσης πως η επιλογή των συνεργατών γινόταν με κριτήριο, πλέον των γνώσεων, της γενικότερης στάσης τους απέναντι στη ζωή: ήταν όλοι πραγματικά καλοί άνθρωποι, με αίσθηση του χιούμορ. Σωστοί δάσκαλοι. Και ναι, η γνώση φέρνει την αλλαγή σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο γιαυτό και δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να μαθαίνουμε.
Η ανατολή των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης σήμανε παράλληλα και τη δύση των «παραδοσιακών» διαδικτυακών forum. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας των μέσων αυτών; Ζούμε σε μία εποχή που το εμπορικό και διαφημιστικό ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα μαζικής επικοινωνίας και σε ποιο βαθμό έχει επηρεάσει η μεταστροφή αυτή την επικοινωνία εν γένει;
Τα social media μόλις τώρα «ωριμάζουν» και βγαίνουν από το στάδιο που ονομάζω «Στάδιο Ντεγκραντέ» ή «Στάδιο Echo». Να εξηγηθώ: Στάδιο Ντεγκραντέ ονομάζω την περίοδο που είχε πρωτοβγεί το Corel -μιλάω για το 1993 περίπου- όπου μπορούσες να δημιουργήσεις ντεγκραντέ με μια απλή εντολή. Επανάσταση. Πριν ήταν μια δύσκολη και ακριβή τεχνική: αερογράφος, ειδικά χαρτιά, μασκαρίσαματα, μοτέρ κ.λπ. Ήταν τότε λοιπόν η εποχή που όλοι έβαζαν ντεγκραντέ, ακόμη και στα γράμματα. Μετά κάποια στιγμή σταμάτησε όλο αυτό. Το ίδιο και με το echo (ηχώ/αντίλαλος), λίγο πιο παλιά. Ήταν η εποχή που όλοι οι DJ ανακάλυψαν το εφέ του echo και αντί να παίζουν μουσική μίλαγαν στο μικρόφωνο, όφωνο, όφωνο. Γελάσαμε, πέρασε και αυτό. Στην ερώτησή σου τώρα. Παιρνάμε μια μεταβατική περίοδο όσον αφορά στα μέσα και είναι πολύ πιθανό να συμβαίνει αυτό συνεχώς πια, η τεχνολογία τρέχει πιο γρήγορα από εμάς. Την παραδοξότητα αυτή βρήκα τρόπο να την ξεπεράσω, επικεντρώθηκα στο Content (περιεχόμενο) και την ανάλυση Στατιστικών. Δεν δίνω πια σημασία -τόσο- στο μέσο όσο στο κοινό που απευθύνομαι. Δημιουργώ πρώτα περιεχόμενο, εικόνα και κείμενο, και μετά μαθαίνω το μέσο, ένα εργαλείο είναι. Αλλάζουν συνεχώς τα εργαλεία, το κοινό παραμένει ίδιο κατά κάποιον τρόπο. Με την ανάλυση των στατιστικών, ένα σπουδαίο δώρο των social media, ρυθμίζω και διορθώνω ανάλογα τις κινήσεις μου. Εν κατακλείδι να πω πως δεν πρέπει να μας τρομάζει η τεχνολογία και ούτε χρειάζεται να την ακολουθούμε κατά πόδας. Ας κάνουμε focus στη δημιουργία δυνατού περιεχομένου, πιστέψτε με αυτό είναι το μέλλον της επιτυχίας στο διαδίκτυο. Αυτό μαζί με τη δημιουργία ξεχωριστών video στο YouTube.
Τον Μάρτιο του 2017 κατά το 3ο Συνέδριο Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας Graphic Stories Cyprus, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη διάλεξή σου σε σχέση με θέμα τα Social Media.
(α) Αρχικά τι αποκόμισες από την εμπειρία σου αυτή σε σχέση με το Συνέδριο;
(β) Είναι τελικά τα Social Media μια σπουδαία επαγγελματική επιλογή για τον γραφίστα;
Με την ευκαιρία να σε ευχαριστήσω και δημόσια για την πρόσκληση και τη φιλοξενία στο 3ο Συνέδριο Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας Graphic Stories Cyprus. Η διάλεξη μου εκεί πραγματοποιήθηκε σε μια μεταβατική περίοδο για εμένα από τη σκιά στο φως πάλι. Από αυτήν και μόνο την οπτική θα χαρακτήριζα κομβική την παρουσιά μου εκεί. Το Graphic Stories Cyprus είναι γνωστό στην Ελλάδα από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας του, ωστόσο εκ του σύνεγγυς είδα την εξαιρετικά καλή δουλειά που γίνεται και τους ανθρώπους πίσω από αυτό. Εχω μιλήσει σε αρκετά συνέδρια, ημερίδες κ.λπ. αυτό ωστόσο που ξεχώρισα στο GSC είναι η ανθρώπινη προσέγγιση στα θέματα του design και από τους συνομιλητές μου, αλλά και από τα ανθρωποκεντρικά θέματα των εκδηλώσεων που ακολούθησαν τις διαλέξεις. Δεν το έχω ξανασυναντήσει σε τόσο μεγάλο βαθμό και σίγουρα αυτό είναι το ζητούμενο: design για ανθρώπους. Τέλος να πω πως χάρηκα από την υποστήριξη της προσπαθειάς σου από σημαντικούς θεσμούς της τοπικής κοινωνίας.
Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σου να πω πως ΝΑΙ (με κεφαλαία) τα social media είναι πραγματικά μια σπουδαία επαγγελματική επιλογή για τους γραφίστες. Το διαδίκτυο έχει ανάγκη από δημιουργικό περιεχόμενο και οι γραφίστες διαθέτουν όλες τις επαγγελματικές δεξιότητες ώστε να το δημιουργήσουν. Όπως είπα και στη διάλεξή μου εκεί, δεν μιλάω για αλλαγή καριέρας, οι γραφίστες έχουν ήδη σπουδάσει σχεδόν όλα όσα χρειάζονται για τη δημιουργία ξεχωριστού περιεχομένου. Η οπτική επικοινωνία είναι στα καλύτερά της, μια σπουδαία ευκαιρία για επαγγελματική ανέλιξη. Λίγα μαθήματα δημιουργίας Facebook Business Pages και ανάλυσης στατιστικών θα βοηθήσουν ακόμη πιο πολύ. Είναι πιο απλό απ’ όσο μπορεί να φανταστεί κανείς.
Εδώ και μερικά χρόνια έχεις δημιουργήσει την επιτυχημένη και βραβευμένη σειρά comics «Οι Κωνικοί Άνθρωποι». Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σου για τη δημιουργία τους και τι θέλεις ως δημιουργός να περάσεις μέσα από τις ιστορίες που δημιουργείς;
H έμπνευση ήρθε από τον Καραγκιόζη. Οι Κωνικοί Άνθρωποι είναι και αυτοί δισδιάστατοι, ζουν στον δικό τους τρισδιάστατο κόσμο και δεν εκφράζουν συναισθήματα με γκριμάτσες, υπάρχει απουσία κόρης ματιού και στόματος. Ο μόνος τρόπος π.χ. να τους δείξω πολύ θυμωμένους είναι να χοροπηδάνε όπως ο Καραγκιόζης. Έτσι έχω ρίξει το βάρος στα κείμενα. H διαφορά ωστόσο από τον Καραγκιόζη είναι πως οι Κωνικοί Άνθρωποι είναι αστοί με την καλή έννοια του όρου: έχουν καλούς τρόπους γενικά, είναι ίσως από τα ελάχιστα κόμικς που υπάρχουν διάλογοι στον πληθυντικό, ζουν σε πυλωτές λόγω των συχνότατων πλημμυρών που μαστίζουν το Νησί τους ενώ τρώνε το ψάρι με μαχαίρι και πηρούνι, ποτέ με τα χέρια.
Οι Κωνικοί Άνθρωποι έχουν πάρει δυο πανελλαδικά βραβεία (ένα 2ο κι ένα 1ο), έχουν γίνει εξώφυλλο στην Athens Voice ενώ από τον Οκτώβριο πέρσι υπέγραψαν συμβόλαιο με την ΙΟΝ Σοκοφρέτα και το socomic.gr. Επίσης έχουν εμφανιστεί σε Φεστιβάλ Κόμικς, εκθέσεις, η μία ατομική. Όταν είμαι σπίτι και δεν έχω κόσμο, σταματάω οτιδήποτε έχω μετά τις 10 το βράδυ, βάζω ένα ποτήρι κρασί και βυθίζομαι στον κόσμο των Κωνικών μου Ανθρώπων. Δουλεύω στο Illustrator. Εχω σχεδιάσει τη χώρα τους, έναν χάρτη 3.5 μέτρων, έχω γράψει την Ιστορία τους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σχεδιάζω κωνικά έπιπλα, κτήρια, αερόπλοια και φυσικά αυτοτελείς ιστορίες κόμικς. Σχεδιάζω επίσης -σε συνεργασία με τέσσερις εταιρίες- μια σειρά προϊόντων με Κωνικούς Ανθρώπους: T-Shirt, Card Postal, θήκες για iPad, μαξιλαράκια και χειροποίητα προϊόντα, τα τελευταία σε συνεργασία με ένα δυνατό, δημιουργικό γραφείο της Κύπρου. Από Οκτώβριο όλα αυτά.
"Κωνικοί Άνθρωποι" του Μιχάλη Αντωνόπουλου, για τις "γραφιστορίες" :) |
Εκτός από τους «Κωνικούς Ανθρώπους», μέσα από τον προσωπικό σου διαδικτυακό τόπο www.monocomic.com παρουσιάζεις και μια σειρά κειμένων σου, σατιρικών χρονογραφημάτων θα μπορούσα να πω, με τίτλο «Σήμερα δεν έχω πολύ καλή διάθεση» αλλά και άλλων ενδιαφερόντων θεμάτων. Πες μας λίγα λόγια για την προσπάθεια σου αυτή, αλλά και για τα μελλοντικά σου σχέδια.
Τα κείμενα αυτά με γενικό τίτλο «Σήμερα δεν έχω πολύ καλή διάθεση» έχουν προκύψει μέσα από μια ψύχραιμη, χιουμοριστική ματιά της κατάθλιψης που πέρασα μετά τον συνεταιρισμό και όσα ακολούθησαν της καταστροφής της εταιρίας μου. Είχα αφεθεί πραγματικά και κοίταζα τα κλειστά παντζούρια του σπιτιού μου στο Χαλάνδρι. Για μέρες ολόκληρες, επτά χρόνια περίπου. Ο μεσαίωνάς μου. Αυτοσατυρίζομαι μάλλον, σαν να κοροϊδεύω τον παλιό μου εαυτό, ξορκίζω την αδυναμία μου να σταθώ γρήγορα πάλι στα πόδια μου. Δεν είναι τυχαίο πως σε όλα αυτά τα κείμενα, ξεκινώ με τη φράση «σφύριζα αμέριμνος…» και μετά συμβαίνουν διάφορα στραβά είτε της φαντασίας μου, είτε υπερβάλοντας για πραγματικά γεγονότα. Αυτό ακριβώς σημειώνω, να θυμάμαι να μην είμαι πια τόσο αμέριμνος.
Graphic Designer | aggeliki.mk@gmail.com
Comments