Αγγελική Αθανασιάδη | Συνέντευξη στη Βαλάντω Χριστοφή

Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς. Γιατί επιλέξατε αυτό το επάγγελμα, πώς ξεκίνησε η επαγγελματική σας πορεία, τι/ποιος σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με το επάγγελμα του γραφίστα.

Από παιδί μου κέντριζε το ενδιαφέρον κάθε έντυπο υλικό, από την εφημερίδα που διάβαζε ο πατέρας μου, τα σχολικά βιβλία και τα περιοδικά, τις συσκευασίες στις υπεραγορές και τις διαφημίσεις στους δρόμους. Περισσότερο ενδιέφερε ο τρόπος επικοινωνίας της πληροφορίας παρά το ίδιο το περιεχόμενο. Σκεφτόμουν αν εγώ έκανα αυτή τη δουλειά πως θα μπορούσα να την κάνω; Στα 16 μου συνάντησα τον άνθρωπο που μου έδειξε τον δρόμο. Ήταν η στιγμή που έμαθα ότι ένας και μόνο άνθρωπος μπορεί να δημιουργήσει όλα τα πιο πάνω και ακόμη περισσότερα και αυτός δεν είναι άλλος από έναν «Γραφίστα».


Πόσο εύκολο ήταν να ενταχθείτε στον χώρο και να βιοπορίζεστε αποκλειστικά από αυτόν;

Για περίπου δυο χρόνια μετά τις σπουδές μου δυσκολεύτηκα πολύ. Όλοι ζητούσαν προϋπηρεσία. Ξεκίνησα να δουλεύω κάποια part time και εξωτερικές συνεργασίες για να μπορέσω να συμπληρώσω στο βιογραφικό μου μισή σελίδα επιπλέον και να ελπίζω σε μια πολυπόθητη full time θέση και φυσικά σε καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Κατόπιν ξεκίνησα σε ένα Τυπογραφείο, στην πλατεία Βάθης. Η εργασία μου εκεί παρουσίαζε δύο μειονεκτήματα, παράλληλα όμως είχε και δύο μεγάλα πλεονεκτήματα. Τα μειονεκτήματα ήταν ότι οι περισσότεροι Γραφίστες υποτιμούν τη δουλειά σε ένα Τυπογραφείο και η κακόφημη περιοχή. Όμως τελικά πήγα. Στο εν λόγω Τυπογραφείο έμαθα πολύ γρήγορα το τεχνικό κομμάτι της δουλειάς, που οι περισσότεροι σχεδιαστές δε γνωρίζουν και δυσκολεύουν πολύ την παραγωγή και το ακόμη μεγαλύτερο πλεονέκτημα ήταν ότι μπήκα κατευθείαν στα βαθιά, αφού δούλεψα για σημαντικές φαρμακευτικές εταιρείες, όπως και η Novartis, η Menarini και η UCB, όπου οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές σε ποιότητα και χρόνους.

Συνέντευξη - layout εντύπου: Βαλάντω Χριστοφή

Η Βαλάντω Χριστοφή είναι φοιτήτρια δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Πώς θα περιγράφατε το επάγγελμα του γραφίστα; Τι ορισμό θα του δίνατε με βάση την προσωπική σας εμπειρία;

Το graphic design είναι µια εφαρµοσµένη τέχνη που εξυπηρετεί έναν συγκεκριµένο σκοπό. Είναι µια δηµιουργική διαδικασία που συνδυάζει, όχι µόνο τις τέχνες, αλλά και την τεχνολογία για να επικοινωνήσει ιδέες. Ο γραφίστας χρησιµοποιεί πολλαπλά µέσα οπτικής επικοινωνίας, εικόνες, σύµβολα, λέξεις, τυπογραφία, χρώµατα, σχήµατα και υφές. Στόχος του είναι να µεταφέρει το µήνυµα ενός πελάτη σ’ ένα συγκεκριµένο κοινό. Πρακτικά αυτό µπορεί να περιλαµβάνει τη δηµιουργία εταιρικής ταυτότητας, λογοτύπων, έντυπων εκδόσεων [περιοδικά, εφηµερίδες, βιβλία], διαφηµίσεις, αφίσες, συσκευασίες προϊόντων, γραφικού υλικού για το διαδίκτυο, καθώς και τον σχεδιασµό ιστοσελίδων [web design]. Ο γραφίστας δημιουργεί για να επικοινωνήσει, να επιλύσει µέσω της οπτικής επικοινωνίας ένα συγκεκριµένο πρόβληµα.

Στον κόσµο της λογοτεχνίας µπορεί να έχετε ακούσει ότι «δεν µπορείς να κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του», αλλά όπως είπε και ο David Carson µε χιουµοριστική διάθεση «αν ο σχεδιαστής έχει κάνει σωστά τη δουλειά του θα πρέπει οπωσδήποτε να είσαι σε θέση να το κάνεις!».


Ποιο πιστεύετε είναι το πιο σημαντικό επαγγελματικό σας κατόρθωμα;

Το πιο σημαντικό κατόρθωμα, όχι μόνο για μένα αλλά για κάθε σχεδιαστή, είναι να μπορεί να εξελίσσεται, να εκπαιδεύεται, να μην παραιτείται και να μην θεωρεί ποτέ ότι έχει κάνει το «καλύτερο» του. Κάθε καινούργια δουλειά που αναλαμβάνω είναι μια πρόκληση και ένα προσωπικό στοίχημα για να δημιουργήσω κάτι καλύτερο, να εξερευνήσω νέα μέσα και τεχνικές, νέους τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας. Ποτέ δεν θεωρώ ότι έχω φτάσει κάπου, πάντα έχει κι άλλο! Αυτή η εσωτερική αναζήτηση και η ανάγκη για διαρκή εκπαίδευση και επιμόρφωση με παρακίνησε να δημιουργήσω το Graphic Stories Cyprus, το ετήσιο θεσμικό συνέδριο γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας στην Κύπρο, από το 2015. 

Ποια ήταν η δυσκολότερη επαγγελματική σας στιγμή και γιατί;

Τα δύο πρώτα χρόνια μετά την αποφοίτησή μου από τη σχολή ήταν εξαιρετικά δύσκολα. Είχα πολύ πάθος και όρεξη για να δουλέψω στον τομέα μου, να ενταχθώ σε δημιουργικές ομάδες, να μάθω αλλά και να προσφέρω τις γνώσεις μου, όμως αυτό δεν συνέβαινε. Όταν είσαι 20 το αίμα σου βράζει και οι απορρίψεις κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι. Δεν τα παράτησα όμως. Εκείνη τη διετία άλλαξα τουλάχιστον δέκα δουλειές εκτός και εντός του τομέα μου, χωρίς να το βάλω κάτω, με την πεποίθηση ότι μια μέρα θα συμβεί, όπως και συνέβη άλλωστε.

Σήμερα οι συνθήκες είναι ακόμα πιο δύσκολες για τους νέους. Αυτό που δυστυχώς παρατηρώ και έχει γίνει παροιμιώδες στη δουλειά μας, είναι ότι οι εταιρείες ζητούν εικοσάρηδες με εμπειρία δέκα ετών και γνώση των πάντων, χωρίς φυσικά να προσφέρουν και τα ανάλογα ανταλλάγματα. Θεωρώ ότι έως ένα βαθμό έχει χαθεί η ισορροπία όμως θα συνιστούσα στους νεότερους σχεδιαστές που τώρα ξεκινούν την επαγγελματική τους πορεία να έχουν υπομονή, επιμονή, συνέπεια και πίστη σε αυτό που θέλουν να κάνουν.


Πώς αντιλαμβάνεστε και πώς αξιοποιείτε την κριτική στην εργασία σας;

Η κριτική ως όρος είναι μια παρεξηγημένη έννοια. Έχουμε συνδέσει την κριτική μόνο με κάτι το αρνητικό και το υποτιμητικό, ενώ αντίθετα υπάρχει και η εποικοδομητική κριτική και η επιβράβευση που απαιτούν ως προϋπόθεση να έχεις πρώτα διαβεί το δύσβατο μονοπάτι της αυτοκριτικής, της αυτογνωσίας και της εξωστρέφειας. Για να αποδεχτούμε την κριτική σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στο να βελτιώσουμε τη δουλειά μας, να εξελιχθούμε, αλλιώς η κριτική δεν έχει κανένα νόημα. Προσωπικά βλέπω την κριτική σαν μια εσωτερική πρόκληση.


Ποιον ρόλο έχει η οικογένεια στην επαγγελματική σας πορεία;

Όσο και να πιστεύεις στο όραμά σου, για να πετύχει έχεις ανάγκη να το μοιράζεσαι και να γίνεται κοινό όραμα. Στην πορεία του ο καθένας μας έχει ανάγκη από υποστήριξη, πίστη και κάποιον να δίνει το πράσινο φως για το επόμενο μεγάλο βήμα. Εγώ έχω όλα τα πιο πάνω από τον σύζυγό μου, Μίλτο Καρρά, και πιστέψτε με, το κάθε βήμα μου ήταν μετέωρο αφού σε ότι έχω κάνει μέχρι σήμερα το ρίσκο ήταν μεγάλο!


Τι θα λεγάτε στις νέες μητέρες σήμερα που θέλουν να ενταχτούν στον κόσμο της γραφιστικής;

Θα έλεγα ότι ο κόσμος της γραφιστικής είναι μαγικός. Η γραφιστική υπάρχει γύρω μας παντού. Θέλει όμως θυσίες. Πρέπει να έχεις καλό balance για να συνδυάσεις τη γραφιστική με τη μητρότητα. Οι ώρες είναι απαιτητικές, το 8ωρο δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μας. Θέλει πολλή δουλειά και αφοσίωση για να είσαι καλός Γραφίστας. Κάθε δημιουργία είναι από μόνη της ένα ακόμη παιδί.





Ποιο πιστεύετε είναι το πιο δύσκολο κομμάτι που πρέπει να φέρει εις πέρας ένας γραφίστας; Γιατί είναι αναγκαία η ύπαρξη του επαγγέλματος του γραφίστα στο 2020 ανάμεσα σε τόσες δωρεάν πλατφόρμες που εύκολα μπορεί να χειριστεί κάποιος για να δημιουργήσει το δικό του design;

Τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό το επάγγελμα του γραφίστα. Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου έχει διευκολύνει πολύ στις μεθόδους παραγωγής αλλά και την ανάπτυξη του κλάδου. Σήμερα, εκτός των άλλων, μιλάμε για σχεδιασμό εμπειρίας χρήστη (UX) και σχεδιασμό διεπαφής χρήστη (UI), για πωλήσεις μέσω internet, εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα καθώς και για ένα μεγάλο ακόμα πλήθος εφαρμογών και πεδίων δραστηριοποίησης ενός σχεδιαστή.

Θεωρητικά, η χρήση εξελιγμένων τεχνολογικά εργαλείων μπορεί να μείωσε τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση κάποιων εργασιών σε σχέση με την οπτική επικοινωνία, στην πράξη όμως η αύξηση των απαιτήσεων τόσο στον χώρο εργασίας, όσο και σε σχέση με τους πελάτες, έχουν κάνει το επάγγελμα του γραφίστα απαιτητικότερο.

Σε τελική ανάλυση, ένας γραφίστας δεν είναι κάποιος ο οποίος γνωρίζει να χειρίζεται έναν υπολογιστή και κάποια σχετικά προγράμματα. Είναι ένας επαγγελματίας που πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη γνώση και πολυεπιστημονική κατάρτιση προκειμένου όχι μόνο να μπορεί να αντεπεξέλθει στις υψηλές σύγχρονες απαιτήσεις, αλλά και να προσαρμόζεται στις συνεχόμενες αλλαγές που επιφέρει η χρήση των νέων τεχνολογιών. 

Όπως ακριβώς ένας συγγραφέας δεν γράφει καλύτερα βιβλία απλά και μόνο επειδή πέρασε από τη χρήση της γραφομηχανής στη χρήση ενός επεξεργαστή κειμένου, έτσι και ένας γραφίστας δεν έγινε καλύτερος σχεδιαστής επειδή αντάλλαξε το μολύβι του με το ποντίκι ενός υπολογιστή. Ουσιαστικά οι βασικές θεωρητικές αρχές που διέπουν τη γραφιστική παραμένουν οι ίδιες, εδώ και πολλές δεκαετίες.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου το γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός σχεδιαστών που πραγματικά αγαπάνε το επάγγελμά τους και δεν το αντιμετωπίζουν μόνο για βιοποριστικά, επιστρέφουν, όποτε μπορούν στις παραδοσιακές μεθόδους, έστω για κάποια καλλιτεχνικά έντυπα ή για τη διατήρηση της ιστορικότητας αν θες, χρησιμοποιώντας ραπιδογράφους, στοιχειοθεσία, καλλιγραφία, μονοτυπία και άλλα παραδοσιακά μέσα. 

Ποια διαδικασία -βήματα- ακολουθείτε για την δημιουργία ενός λογοτύπου;

Για τη δημιουργία ενός λογοτύπου ξεκινάμε πάντα με έναν εποικοδομητικό διάλογο με τον πελάτη. Συγκεντρώνουμε όλα τα στοιχεία που θα μας βοηθήσουν πριν τον σχεδιασμό, όπως το να μάθουμε τη φιλοσοφία πίσω από την εταιρία ή τον οργανισμό, να γνωρίσουμε το «προϊόν» και σε ποιο κοινό απευθύνεται. Προχωράμε σε έρευνα. Μελετάμε τον ανταγωνισμό. Δημιουργούμε πάντα προσχέδια στο χέρι, αυτό μας βοηθάει να ξεδιπλώσουμε όλες τις ιδέες μας στο χαρτί. Κατόπιν επιλέγουμε 2-3 σχέδια που θέλουμε να δείξουμε στον πελάτη και τέλος τα ψηφιοποιούμε με τη χρήση σχεδιαστικών προγραμμάτων. Τα προσχέδια παρουσιάζονται στον πελάτη, επιλέγει ένα εξ’ αυτών και ακολουθούν έως τρία σετ διορθώσεων ώσπου να φτάσει στον τελικό σχεδιασμό.


Είναι εφικτό κάποιος που έχει πτυχίο-δίπλωμα να είναι εξίσου καλός επαγγελματίας όσο κάποιος που έχει την πιστοποιημένη ακαδημαϊκή κατάρτιση; Ποιος ο ρόλος του πτυχίου τελικά;

Σε ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση αυτή. Πάντα πίστευα ότι για να γίνεις σωστός επαγγελματίας δεν αρκεί να έχεις 15 πτυχία και μεταπτυχιακά. Θέλει σκληρή δουλειά, αφοσίωση και κυρίως να δίνεις τον καλύτερο εαυτό σου. Θέλει να καταθέσεις ψυχή. Πιστεύω όμως και στη δια βίου εκπαίδευση, δεδομένου ότι γύρω μας όλα αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς. Πρέπει να κυνηγάς τις εξελίξεις και να μελετάς τις νέες τεχνολογίες. Προσωπικά ολοκλήρωσα μόλις τώρα το μεταπτυχιακό μου στο Branding, επιστρέφοντας μετά από 20 χρόνια επαγγελματικής πορείας, ξανά στο κολλέγιο που αποφοίτησα. Όλα αυτά τα χρόνια όμως δε σταμάτησα να μελετάω, να ενημερώνομαι και να παρακολουθώ σεμινάρια και εξειδικευμένα εργαστήρια για να εξελίσσομαι.


Τι καθίστα κατά την άποψη σας κάποιον καλό επαγγελματία στο χώρο; Τι δεξιότητες πιστεύετε ότι χρειάζεται να έχει;

Ένας καλός επαγγελματίας πρέπει αρχικά να έχει πολύ καλή θεωρητική και τεχνική κατάρτιση για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των εργασιών που αναλαμβάνει. Ταυτόχρονα όμως να μη σταματά να εκπαιδεύεται και κυρίως να μην επαναπαύεται στις δάφνες του αν θέλει να εξελιχθεί. Η ειλικρίνεια και η συνέπεια θεωρώ ότι είναι επίσης δυο πολύ σημαντικά στοιχεία για έναν καλό επαγγελματία. Πολλές φορές οι πελάτες χρειάζονται και αυτοί εκπαίδευση και συμβουλές. Στην περίπτωση αυτή ένας σωστός επαγγελματίας θα πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη υπομονή για τον σκοπό αυτό. 

Βιβλίο Γραφιστορίες - Graphic Stories 

Πως πιστεύετε ότι τα social media βοηθούν έναν επαγγελματία;

Τα social media, με τη γενικότερη έννοια, μπορούν να αποτελέσουν πολύ χρήσιμα και αποτελεσματικά μέσα προβολής της δουλειάς οποιουδήποτε επαγγελματία, ενώ παράλληλα παρέχουν και τη δυνατότητα πωλήσεων μέσω αυτών. Είναι σαφής η στροφή του εμπορικού κόσμου προς την αναζήτηση νέων μέσων προβολής και διαφήμισης και για το λόγο αυτό υπάρχει μια υπερπληθώρα πληροφοριών μέσα στην οποία ο αναγνώστης μπορεί να χάσει τον προσανατολισμό του. Ένας έξυπνος επαγγελματίας θα πρέπει να μπορεί να δημιουργήσει το σωστό υλικό για την αποτελεσματική προβολή του.


Ποια πλατφόρμα είναι ιδανική να παρουσιάσει ένας νέος γραφίστας την δουλειά του;

Το Behance [www.behance.net] είναι μια πλατφόρμα κοινωνικών μέσων που ανήκει στην Adobe, μέσα από την οποία μπορεί ένας σχεδιαστής να προβάλλει τη δουλειά του. Μέσα από την πλατφόρμα αυτή έχουν δημιουργηθεί πολλές συνεργασίες μεταξύ σχεδιαστών ανά τον κόσμο.

Θα μου επιτρέψετε εδώ να αναφέρω ότι η πλατφόρμα αυτή έχει κοινές προγραμματισμένες συναντήσεις ανά έτος σε όλο τον κόσμο, με την ονομασία Behance Portfolio Reviews και μέσω του Graphic Stories Cyprus φέραμε αυτόν τον θεσμό και στην Κύπρο. Συγκεκριμένα διοργανώσαμε και πραγματοποιήσαμε δύο συναντήσεις το 2016 και το 2017 για την ενθάρρυνση της συμμετοχής στην πλατφόρμα και την προβολή του έργου των σχεδιαστών της Κύπρου.


Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μέλλον της γραφιστικής στην Κύπρο;

Οι τέχνες έχουν μια μακρά παράδοση στην Κύπρο και θεωρώ ότι και στο μέλλον αυτό θα συνεχίσει να ισχύει. Τα τελευταία χρόνια έχει ανέβει το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης στον τομέα της οπτικής επικοινωνίας γενικότερα και είναι πεποίθησή μου ότι όλη αυτή η συνεπής δουλειά που πραγματοποιείται από τα πανεπιστήμια και τις σχολές θα αποδώσει καρπούς.

Πιστεύετε ότι η πανδημία θα έχει επιπτώσεις στο επάγγελμα του γραφίστα; Αν ναι, πώς και σε ποιους τομείς;

Η πανδημία έπληξε πολλά επαγγέλματα. Το πλεονέκτημα ενός Γραφίστα είναι ότι μπορεί να εργαστεί οπουδήποτε κι αν βρίσκεται για οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Το διαδίκτυο είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία της δουλειάς μας και επιτρέπει σε πολλούς σχεδιαστές να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, όπως μας δείχνει και το πρόσφατο παράδειγμα από την περίοδο της καραντίνας. Σίγουρα όσοι έχουν συνηθίσει στην τετριμμένη δουλειά γραφείου και στο τυπικό ωράριο 9 με 5 θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις πρακτικές τους και να προσπαθήσουν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Ποτέ όμως το επάγγελμα του γραφίστα δεν ήταν στατικό. Οι αλλαγές και οι προκλήσεις ήταν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς μας.


Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με αυτό το επάγγελμα;

Θα σου απαντήσω με ένα μόττο όπως αναφέρω και στο πρώτο μου άρθρο, στο βιβλίο μου Graphic Stories - Γραφιστορίες, «Love it or leave it!»

Portfolio | GSC | Blog | Book | Contact